Nitisinone vốn được sử dụng để điều trị một số bệnh di truyền hiếm gặp, hoạt động bằng cách ức chế sản sinh protein đặc biệt, từ đó giảm các phụ phẩm độc hại trong cơ thể. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy khi muỗi hút máu người có chứa nitisinone, chúng sẽ chết trong vòng 12 giờ. Điều này được chứng minh qua thử nghiệm trên muỗi hút máu của ba bệnh nhân đang sử dụng thuốc.
Các nhà nghiên cứu xem xét nitisinone trong máu người ảnh hưởng tới muỗi như thế nào. Ảnh: Lee Haines
Các chuyên gia nhận định, biến máu người thành bẫy độc là một cách tiếp cận đầy hứa hẹn để kiểm soát dịch bệnh do muỗi truyền. Trong thử nghiệm trước đây, nitisinone không gây hại cho các loài côn trùng thụ phấn quan trọng, nhưng tác động lâu dài của nó vẫn cần nghiên cứu thêm. Ngoài ra, nếu áp dụng rộng rãi, nguy cơ kháng thuốc của muỗi cũng là vấn đề đáng cân nhắc.
Nitisinone được so sánh với ivermectin – một loại thuốc từng được nghiên cứu nhằm tiêu diệt muỗi. Dù ivermectin có hiệu quả ở nồng độ thấp hơn, nhưng nitisinone lại tác dụng nhanh hơn, chỉ trong vòng một ngày, đồng thời tồn tại lâu hơn trong máu người, giúp tăng khả năng tiếp xúc của muỗi với thuốc. Bên cạnh đó, khác với ivermectin, nitisinone không tác động lên hệ thần kinh và ít độc hại hơn, đồng thời không tiêu diệt các loài côn trùng khác.
Dù vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, phát hiện này có thể trở thành một công cụ hỗ trợ quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét và các dịch bệnh lây truyền qua muỗi, mang lại hy vọng kiểm soát dịch bệnh theo cách an toàn và hiệu quả hơn.
T/H
